Sai. Hổ phách tự nhiên có rất nhiều màu. Phổ biến nhất là màu vàng mật ong. Ngoài ra nó còn có màu vàng nâu, màu bơ, màu trắng, màu đen và có thể có một số màu khác nữa như là xanh lá cây và xanh dương (xanh da trời).
2. Hổ phách là do nhựa cây hóa thành thì làm sao có màu đen được? Nhựa cây màu vàng cơ mà.
Đúng là nhựa cây tạo ra hổ phách có màu vàng. Nhưng khi nó chảy ra khỏi thân cây, chảy xuống đất thì nó dính vào các tạp chất như mùn đất, lá mục, côn trùng nhỏ, gỗ mục thì thể nào chẳng có lúc bị nhuốm màu đen cơ chứ.
3. Thế thì làm thế nào mà hổ phách lại có màu bơ hoặc màu trắng được?
À, đó là vì trong quá trình nhựa cây chảy ra, đôi khi nó cuốn theo vào trong lòng nó cả không khí. Do các bọt khí lẫn trong hổ phách cực kỳ nhỏ nên mắt ta không thấy được mà nó chỉ khiến cho ta tưởng rằng hổ phách có màu đục (màu bơ hoặc màu sữa). Nó giống như là cốc nước ngọt có ga vậy (ga là các bọt khí nhỏ). Khi ga đang sủi lên thì mình thấy nước ngọt có màu trắng và đục. Khi ga sủi hết (tức là bay đi hết) thì ta sẽ thấy cốc nước ngọt trở nên trong suốt. Vì bọt khí không thoát hết ra khỏi nhựa cây được nên khi nhựa cây hóa thành hổ phách thì nó có màu đục (như bơ hoặc như sữa).
4. Đa số hổ phách tự nhiên có màu trong suốt phải không?
Sai. Chỉ có khoảng 10% hổ phách tự nhiên là trong suốt thôi. Đó là nếu nhựa cây không dính các bụi đất, tạp chất hay không khí thì khi hóa thạch nó mới thành hổ phách trong suốt được.
5. Vậy thì tại sao ở Việt Nam tôi thấy đa số hổ phách có màu vàng và trong suốt vậy?
Bởi vì chúng ta quen với khái niệm hổ phách là phải có màu vàng và trong suốt nên người bán ở Việt Nam thường chọn loại hổ phách đó để bán. Mà không chỉ ở Việt Nam, đa số người tiêu dùng trên thế giới đều cho rằng hổ phách là phải màu vàng và trong suốt.
 |
| Hổ phách không phải chỉ có màu vàng và trong suốt |
6. Vậy là chỉ có khoảng 10% đồ trang sức hổ phách trên thị trường là có màu trong suốt thôi sao?
Không hẳn vậy. Hổ phách đục có thể được xử lý để trở thành hổ phách trong suốt. Với những hổ phách tự nhiên có màu đục do có chứa các bọt khí thì sau khi được xử lý nhiệt (cho vào lò nung nóng lên trong 1 số điều kiện nhất định) thì hổ phách sẽ mềm ra và bọt khí có thể thoát ra ngoài và nó sẽ trở nên trong suốt. Chính vì người tiêu dùng thường thích hổ phách trong suốt nên việc xử lý nhiệt cho hổ phách là rất phổ biến. Nhờ thế mà có nhiều hổ phách trong suốt hơn chứ không phải chỉ có 10%.
7. Hổ phách màu đen là loại hổ phách đục phải không?
Cũng không hẳn đúng. Nếu trong hổ phách có chứa nhiều tạp chất nó sẽ có màu đục. Giống như là 1 cốc nước mà cho thật nhiều bùn đất vào thì sẽ trở thành nước đục vậy. Đối với hổ phách chỉ có chứa một ít tạp chất thôi thì nó sẽ trở thành hổ phách lốm đốm đen. Nếu hổ phách lốm đốm như vậy mà để tự nhiên thì ta sẽ ngỡ là nó màu đen. Còn nếu ta đánh bóng nó lên thì sẽ thấy là nó không đen hoàn toàn mà chỉ lốm đốm mà thôi, chỗ thì đen, chỗ thì trong suốt. Vì vậy không phải cứ hổ phách đen là có màu đục.
8. Hổ phách tự nhiên sau khi được đánh bóng thì sẽ nhẵn bóng như thủy tinh phải không?
Đúng mà không đúng. Thường thì sau khi đánh bóng, bề mặt hổ phách sẽ trơn nhẵn và bóng như thủy tinh nên người ta mới có thể dùng thủy tinh để làm giả hổ phách vậy. Có những trường hợp nhựa cây còn ướt dính vào lá cây hay xác côn trùng thì khi những lá cây hay xác côn trùng này bị phân hủy sẽ tạo ra bọt khí thoát ra ngoài tạo ra các lỗ nhỏ trong lòng khối nhựa cây và vẫn giữ như vậy cho đến khi nhựa cây hóa thành hổ phách. Với những miếng hổ phách có nhiều lỗ nhỏ như vậy thì nếu được đánh bóng sẽ cho 1 bề mặt nhẵn nhưng lỗ chỗ (là dấu vết của những lỗ nhỏ đó).
 |
| Trang sức làm bằng hổ phách |
9. Hổ phách nổi trong nước biển phải không?
Cũng không hẳn đúng. Đúng ra là nó không nhẹ đến mức nổi được hẳn trong nước biển. Nếu không thì người ta đã thấy hổ phách nổi lềnh bềnh trên biển Baltic như những cây bèo rồi và hổ phách sẽ chẳng hiếm có khó tìm và đắt đỏ như vậy. Thực ra hổ phách chỉ nổi lập lờ, lẫn vào đám rong rêu dưới đáy biển mà thôi. Chỉ khi nào có bão lớn cuốn lên bờ thì người ta mới nhặt được hổ phách nằm rải rác trên bãi biển ở vùng Baltic. Người ta cũng dùng những cái vợt chuyên dụng để vớt hổ phách từ biển như là vớt cá vậy. Nhưng đấy là phải sau các trận bão biển thì mới đi vớt.
10. Nếu hổ phách không nổi trên mặt biển thì tại sao người ta lại hướng dẫn là lấy nước muối để thử xem hổ phách là thật hay giả?
Nếu nước muối rất mặn thì nước muối đó nặng hơn nước biển (nước càng mặn thì càng chứa nhiều muối và do đó càng nặng). Khi đó hổ phách có thể nổi lên trên mặt nước. Hổ phách tự nhiên, chưa qua xử lý thì thường nhẹ hơn hổ phách đã xử lý nên dễ dàng nổi trong nước muối hơn. Ngoài ra, hổ phách tự nhiên nếu là loại trong suốt (như mật ong chẳng hạn) thì có nghĩa là không chứa bọt khí và không có các lỗ hổng trong lòng nên nó nặng hơn loại hổ phách tự nhiên có màu đục (màu đen, màu bơ, màu sữa), do đó hổ phách trong suốt khó nổi trong nước mặn hơn so với loại hổ phách đục. Hổ phách sau khi được xử lý nhiệt (nung nóng) thì thường đặc hơn (do nó mềm ra, các bọt khí trong lòng thoát ra ngoài, các lỗ hổng biến mất) và do đó nặng hơn. Đối với những hổ phách đã xử lý nhiệt thì rất khó nổi trong nước muối.
 |
| Hổ phách trên biển Baltic |
11. Nếu chà sát hổ phách thật thì sẽ ngửi thấy mùi thơm như nhựa thông phải không?
Không hẳn vậy. Đối với hổ phách tự nhiên (chưa qua xử lý nhiệt) thì nếu lấy ngón tay chà sát lên nó rồi đưa miếng hổ phách lên mũi ta sẽ ngửi thấy mùi thơm như nhựa thông. Nhưng nếu làm vậy với hổ phách đã được xử lý nhiệt thì sẽ không ngửi thấy vì quá trình xử lý nhiệt đã làm mất mùi đặc trưng đó của hổ phách tự nhiên rồi.
12. Hổ phách tự nhiên là gì? Hổ phách thật là gì?
Các khái niệm này không có định nghĩa chính xác được tất cả mọi người chấp nhận.
Có người bảo hổ phách tự nhiên là phải hoàn toàn tự nhiên, tức là chưa qua xử lý nhiệt gì hết, cùng lắm chỉ được cắt gọt và đánh bóng thôi. Nhưng cũng có người nói là việc xử lý nhiệt chỉ làm cho hổ phách rắn chắc hơn, trong suốt hơn thôi chứ có bỏ hóa chất gì vào đó đâu mà bảo là làm nó mất tự nhiên. Thành ra khái niệm hổ phách tự nhiên không phải là khái niệm bất di bất dịch.
Khái niệm hổ phách thật cũng vậy. Có người bảo hổ phách thật thì phải là nguyên 1 cục (hay miếng) hổ phách tự nhiên, có thể đã xử lý nhiệt cũng không sao, miễn nó phải là nguyên khối. Nhưng có người bảo là nếu tôi đem nhiều miếng hổ phách nhỏ, nung nóng lên cho mềm rồi ép chúng lại thành 1 khối lớn thì nó cũng là hổ phách thật chứ sao. Và đó chính là hổ phách ép. Việc hổ phách ép có được coi là hổ phách thật hay không cũng còn là điều chưa thống nhất.
13. Hổ phách đeo vào người sẽ giúp phòng và chữa một số bệnh phải không?
Theo kinh nghiệm tôi thấy từ một số người trong gia đình tôi có đeo hổ phách thì điều đó có thể đúng. Trẻ em đeo thì khi mọc răng có vẻ đỡ đau và đỡ sốt hơn. Người già đeo thì có vẻ đỡ đau xương khớp hơn.
14. Đeo hổ phách thì sẽ trừ được ma tà và đem lại may mắn phải không?
Điều này thì tôi chưa thể khẳng định được. Có thể đúng và cũng có thể sai.
 |
| Hổ phách chế tác nguyên khối |
